محاسبه سرانه تولید فاضلاب در ایران

میزان تولید فاضلاب بهداشتی در هر جامعه ای تابعی از میزان مصرف آب در آن جامعه است و مصرف آب نیز خود تابعی از پارامترهای مختلف اقلیمی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سطح بهداشت و زندگی مردم است. بیش از 70% فاضلاب شهری را فاضلاب خانگی تشکیل می دهد. در مواقع غیر بارانی حتی بیش از 80% فاضلاب شهری فاضلاب خانگی می باشد. از روی اطلاعات مربوط به جمعیت و به دنبال افزایش مصرف آب، میزان تولید فاضلاب نیز افزایش می یابد. به دلیل وجود تفاوت های فرهنگی و اجتماعی در جوامع به ویژه در جوامع شهری و روستایی، سرانه مصرف آب نیز متفاوت خواهد بود.

میزان فاضلاب تولیدی هر نفر در ایران

بررسی ها نشان می دهد که در ایران معمولا متوسط سرانه مصرف آب در جوامع شهری بین 150 تا 220 و در روستاها بین 80 تا 120 لیتر در روز است که این اعداد بصورت تیپیکال می باشد و ممکن است در برخی مناطق بیشتر و یا کمتر از این مقدار باشد. سرانه تولید فاضلاب عبارت است از مقدار فاضلابی که توسط هر نفر در روز تولید می گردد. برای محاسبه سرانه تولید فاضلاب از روی میزان مصرف آب، ضریبی تحت عنوان ضریب تبدیل آب به فاضلاب تعریف می گردد. به این معنی که درصدی از آب مصرفی تبدیل به فاضلاب می شود و بخشی از آن در منازل شامل مصارف پخت و پز، آشامیدن، آبیاری فضای سبز، تبخیر و نشت از سیستم لوله کشی تبدیل به فاضلاب نمی شود.

مقدار این ضریب با توجه به شرایط زندگی و منطقه جغرافیایی و نوع ساختمان ها متفاوت است. مقدار ضریب تبدیل را می توان به طور دقیق و واقعی محاسبه نمود ولی از آنجا که معمولا در اکثر شهرها اطلاعات کاملی در این رابطه وجود ندارد، بر اساس تجربیات مقدار ضریب را می توان بین 70 تا 90 درصد و بطور متوسط 80 درصد در طراحی در نظر گرفت. یعنی حدود 80% از آب مصرفی تبدیل به فاضلاب می شود.

برآورد تولید فاضلاب خانگی به ازای هر نفر در ایران

اگرچه ممکن است یک رقم ملی قطعی برای تولید فاضلاب خانگی به ازای هر نفر در ایران به راحتی در دسترس نباشد، اما چندین مطالعه بینش ارزشمندی ارائه می دهند:

یک پروژه تحقیقاتی در تهران به طور خاص تولید و تصفیه فاضلاب خانگی را مورد بررسی قرار داد. برآوردهای این مطالعه نشان دهنده دامنه ای از 186.06 لیتر در روز (لیتر بر روز) تا 215 لیتر بر روز به ازای هر نفر برای تولید فاضلاب در شهر تهران است.

لازم به ذکر است که این ارقام خاص تهران هستند و ممکن است در سراسر ایران به طور جهانی قابل اجرا نباشند. عادات مصرف آب می تواند بین مناطق شهری و روستایی و همچنین در مناطق مختلف با آب و هوای متفاوت، به طور قابل توجهی متفاوت باشد.

ایران با چالش های کمبود آب جدی روبرو است. در نتیجه، تلاش‌های مداوم برای صرفه‌جویی در مصرف آب ممکن است بر میزان تولید فاضلاب در طول زمان تأثیر بگذارد و آن را به یک معیار پویا تبدیل کند.

برای به دست آوردن تصویری جامع تر از تولید فاضلاب خانگی به ازای هر نفر در ایران، به بررسی گزارش های منابع زیر توجه کنید:

• سازمان ها یا نهادهای دولتی ایران مانند سازمان مدیریت منابع آب هستند.
• دانشگاه های ایرانی – مقالات پژوهشی با تمرکز بر تولید فاضلاب در مناطق خاص ایران می توانند بینش ارزشمندی در مورد روندهای محلی ارائه دهند.
• با بررسی عمیق این منابع، به طور بالقوه می توانید داده های جامع تری را شناسایی کنید که الگوهای تولید فاضلاب را در بخش گسترده تری از جمعیت ایران منعکس کند.

جدول برآورد تولید فاضلاب به ازای هر نفر در ایران

با توجه به محدودیت داده ها، جدول زیر برآوردهایی را ارائه می دهد و نمی توان آن را برای کل کشور قطعی در نظر گرفت.

توضیحات:

• ارقام این جدول برآوردهایی هستند و ممکن است نماینده همه مناطق ایران نباشند.
• این مقادیر می تواند تحت تأثیر عواملی مانند آب و هوا، شیوه های صرفه جویی در آب و فعالیت های صنعتی باشد.
• جدول برای در نظر گرفتن تفاوت های بالقوه در عادات مصرف آب، مناطق شهری و روستایی را تفکیک می کند.

با توجه به روند کاهش روند بارندگی در کشورهای خاورمیانه و بخصوص کشور ایران و قرارگیری در دوران خشکسالی نیاز به استفاده از سیستمها و دستگاههای تصفیه و بازیابی پساب و فاضلاب بیش از پیش ضروری به نظر میرسد. شرکت مهندسی فراب زیست فراز با تجربه های مفید و سابقه فعالیت مستمر در زمینه طراحی و تولید انواع پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی و پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی پاسخگوی نیازهای صنایع مختلف در سراسر کشور عزیزمان میباشد. برای اطلاع از جزئیات بیشتر در زمینه محاسبه و تخمین تجهیزات تصفیه پساب و فاضلاب با کارشناسان ما تماس حاصل نمایید.

روشهای محاسبه میزان تولید فاضلاب به ازای هر نفر

در زمینه مهندسی فاضلاب، دو روش اصلی برای تعیین میزان فاضلاب تولید شده به ازای هر نفر وجود دارد:

1. اندازه گیری مستقیم: این روش تجربی شامل نظارت دقیق بر جریان فاضلاب خروجی از یک گروه جمعیت مشخص است. این گروه میتواند یک ساختمان خاص، یک جامعه مسکونی و یا حتی کل شهر باشد. برای اندازه گیری حجم فاضلاب تخلیه شده در یک دوره زمانی مشخص، از فلومترهایی که به طور استراتژیک روی خطوط فاضلاب نصب می شوند، استفاده می گردد.
2. برآورد: این روش مبتنی بر آمار به دلیل کاربردی بودن، بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. این روش از مقادیر تثبیت شده تولید روزانه فاضلاب به ازای هر نفر استفاده می کند. این مقدار استاندارد که با عنوان معادل جمعیت (PE) شناخته می شود، عادات مصرف آب و نرخ تولید فاضلاب متناظر با آن را در نظر می گیرد.

بررسی عمیق تر روش برآورد

• میانگین تولید روزانه فاضلاب: سازمان های معتبر مانند آژانس حفاظت محیط زیست ایالات متحده (EPA) آمارهایی را برای میانگین جریان روزانه فاضلاب به ازای هر نفر منتشر می کنند. این ارقام به طور معمول بین ۵۰ تا ۷۰ گالن (۱۸۹ تا ۲۶۵ لیتر) فاضلاب به ازای هر نفر در روز است.
• معادل جمعیت (PE): مفهوم PE به عنوان یک واحد استاندارد عمل می کند که نشان دهنده بار آلاینده آلی موجود در فاضلاب تولید شده توسط یک نفر است. به یک PE استاندارد مقادیر خاصی برای هر دو جریان فاضلاب (مثلاً ۲۰۰ لیتر در روز) و تقاضای اکسیژن بیوشیمیایی (BOD) (مثلاً ۶۰ گرم BOD در روز) اختصاص داده می شود. BOD نشان دهنده مقدار اکسیژنی است که باکتری ها برای تجزیه مواد آلی موجود در فاضلاب نیاز دارند.

با ضرب کردن جمعیت مورد نظر در مقدار جریان فاضلاب PE، به کل فاضلاب تولیدی برآورد شده برای آن جمعیت خاص می رسیم.

ملاحظات مؤثر بر تولید سرانه فاضلاب

درک این نکته ضروری است که میزان فاضلاب تولید شده به ازای هر نفر می تواند به دلیل عوامل مختلفی از جمله موارد زیر متغیر باشد:

• شرایط آب و هوایی: در مناطقی با آب و هوای گرم و خشک، مصرف آب برای فعالیت هایی مانند دوش گرفتن و نگهداری از چمنزار بیشتر می شود که منجر به افزایش تولید فاضلاب می گردد.
• روش های صرفه جویی در مصرف آب: استفاده گسترده از لوازم خانگی و وسایل کم مصرف آب می تواند به طور قابل توجهی تولید فاضلاب را کاهش دهد.
• مصرف آب صنعتی: تأسیسات صنعتی می توانند حجم قابل توجهی از فاضلاب را تولید کنند که به طور بالقوه بر کل تولید سرانه فاضلاب در هنگام ارزیابی تولید فاضلاب یک جامعه تأثیر می گذارد.

در نتیجه، مقادیر برآورد شده یک معیار پایه را ارائه می دهند و تولید واقعی فاضلاب ممکن است بر اساس شرایط خاص، مقادیر متفاوتی داشته باشد.

برآورد میزان نوسان های فاضلاب تولیدی در شبکه جمع آوری فاضلاب

بسته به نوسان های مصرف آب مقدار تولید فاضلاب نیز دارای نوسان هایی است. مقدار نوسان های تولید فاضلاب در شبانه روز با افزایش جمعیت کاسته می شود. یعنی هر چه جمعیت تحت پوشش بیشتر باشد مقدار نوسان تولید فاضلاب کمتر است. برای تعیین مقدار فاضلاب در بخش های گوناگون یک شبکه جمع آوری فاضلاب روش زیر پیشنهاد می شود:

برای تعیین بیشترین مقدار فاضلاب و محاسبه قطر لوله شبکه جمع آوری در آئین نامه های کشور آلمان بسته به بزرگی و کوچکی شهر و یا حوزه آبریز لوله، ساعت های کار شبکه را به جای 24 ساعت در شبانه روز 8 تا 16 ساعت در نظر می گیرند. برای تعیین مقدار حداقل فاضلاب و جهت کنترل کمترین سرعت در فاضلاب رو، ساعت کار را 30 تا 84 ساعت در نظر می گیرند.

در آیین نامه های امریکایی برای محاسبه بیشترین مقدار فاضلاب در هر لوله بسته به شمار ساکنین حوزه آبریز لوله مورد نظر، مقدار میانگین فاضلاب را ضرب در ضریبی بین 1.6 تا 5 برای محاسبه بیشترین و در ضریبی بین 0.2 تا 0.8 برای محاسبه کمترین می نمایند.