تصفیه خانه فاضلاب

تصفیه خانه فاضلاب چیست؟

تصفیه خانه فاضلاب مکانی است که در آن فاضلاب از طریق فرآیندهای شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی برای حذف آلاینده ها و تبدیل آن به آب قابل استفاده مجدد یا دفع ایمن پردازش می شود. تصفیه خانه های فاضلاب برای محافظت از محیط زیست و سلامت انسان ضروری هستند. تصفیه خانه های فاضلاب نقش مهمی در حفاظت از محیط زیست و سلامت انسان ایفا می کنند. این تصفیه خانه ها به کاهش آلودگی آب، انتشار گازهای گلخانه ای و ایجاد بیماری کمک می کنند.

تصفیه خانه های فاضلاب انواع مختلفی دارند. برخی از تصفیه خانه ها فقط فاضلاب خانگی را تصفیه می کنند. برخی دیگر فاضلاب صنعتی را نیز تصفیه می کنند. تصفیه خانه های فاضلاب بزرگ معمولاً چندین مرحله تصفیه را انجام می دهند. تصفیه خانه های کوچک ممکن است فقط یک یا دو مرحله تصفیه را انجام دهند.

معرفی انواع تصفیه خانه فاضلاب

اصطلاح فاضلاب به صورت کلی به پسابی گفته میشود که دیگر برای مصرف انسان یا برای هدف اولیه ای که استفاده شده بود، مورد استفاده قرار نمی گیرد. در عمل چندین نوع سیستم و تصفیه خانه فاضلاب وجود دارد. در ادامه به معرفی کلی هر کدام از آنها پرداخته ایم.

تصفیه خانه فاضلاب عمومی یا شهری

تصفیه پساب شهری (Sewage) اشاره به فرآیند خلاص شدن و از بین بردن آلودگی های موجود در فاضلاب است. بسته به وسعت ناحیه شهری که در آن تاسیسات تصفیه فاضلاب واقع شده است، ممکن است عمدتا شامل فاضلاب خانوارها باشد، و یا ممکن است شامل فاضلاب صنعتی نیز باشد. سیستم های تصفیه فاضلاب شهری شامل یک سری از فرایندهای است که در ابتدا مواد جامد از فاضلاب حذف می شوند. سپس، به دنبال آن فرایندهای تجزیه مواد مغذی محلول و مواد آلی است. و در صورت لزوم، می تواند مرحله ضد عفونی و گندزدایی برای از بین بردن باکتری های بیماریزا که ممکن است در آن وجود داشته باشد انجام بگیرد.

لجن فاضلاب تولید شده که به عنوان یک محصول جانبی کل فرایند به دست می آید نیز نیاز است که قبل از اینکه مجددا به محیط زیست برای دفع مجدد بازگردانده شود ، تصفیه شود.

تصفیه خانه فاضلاب کشاورزی

یکی دیگر از انواع تصفیه خانه فاضلاب مربوط به مزارع کشاورزی است. این تصفیه خانه ها در مزارع کشاورزی بزرگ یافت میشوند و برای تصفیه آبهای سطحی روان استفاده میشوند که ممکن است توسط مواد شیمیایی در آفت کش ها، کود، مواد دفعی توسط حیوانات و یا آبیاری از مزرعه آلوده شده باشد. این مراکز تصفیه دارای ماشین آلات و واحدهای تصفیه شبیه به آنهایی هستند که در سیستم های تصفیه فاضلاب صنعتی استفاده می شوند. مزیت آنها این است که به اندازه کافی زمین و فضای مناسب برای ساخت حوضچه ها، تالاب های طبیعی و … در اختیار دارند که هزینه های عملیاتی آنها را به مراتب ارزان تر می کند.

تصفیه خانه فاضلاب صنعتی

کارخانجات صنعتی فاضلاب زیادی تولید می کنند و باید اطمینان حاصل کنند که تصفیه فاضلاب آنها قوانین و مقررات مربوط به آلودگی آب و آلودگی محیط زیست محلی یا ملی را در بر می گیرد. شرکت های صنعتی بزرگ مانند پالایشگاه های نفت معمولا ترجیح می دهند که سیستمهای تصفیه در محل را داشته باشند. این امر آنها را قادر می سازد تا به راحتی اطمینان حاصل کنند که غلظت آلاینده ها در فاضلاب آنها قبل از انتشار به رودخانه ها، اقیانوس ها و یا دفن زباله ها در سطوح قابل قبول است. همچنین برخی از صنایع مقادیری از پساب های خود را در داخل کارخانه قبل از تصفیه و آزاد شدن به محیط زیست بازیافت می کنند.

یک کارخانه تصفیه فاضلاب صنعتی ممکن است شامل موارد زیر باشد: جداکننده یا چربی گیر API برای حذف روغن از فاضلاب، یک جداساز برای حذف مواد جامد از فاضلاب و یک دستگاه فیلتراسیون کربن برای حذف ترکیبات آلی محلول سمی از فاضلاب.

تصفیه خانه فاضلاب Leachate (شیرابه)

Leachate (شیرابه) به هر مایعی که از زمین ، یا جامدات دیگر عبور کرده و تخلیه می شود و از نظر زیست محیطی مضر است، گفته میشود. کارخانه های تصفیه این نوع فاضلابها برای دفع آن از روش دفن زباله استفاده می کنند. البته چندین روش تصفیه شامل تصفیه بیولوژیکی، تصفیه مکانیکی و تصفیه به روش اسمز معکوس در این نوع تصفیه خانه های پساب وجود دارد. این روش های تصفیه بر کاهش غلظت مواد خطرناک محلول در مایع یا آب تمرکز میکنند.

شرکت مهندسی فراب زیست با تجربه چندین ساله در امر طراحی، تولید، و ارائه انواع تجهیزات و سیستمهای تصفیه و بازیافت آب و فاضلاب از فعالترین شرکتهای حاضر در این حوزه میباشد. از اصلی ترین تولیدات این شرکت میتوان به طراحی و ساخت پکیج تصفیه فاضلاب اشاره کرد. دستگاه تصفیه فاضلاب صنعتی و سیستم تصفیه فاضلاب بهداشتی از سیستمهای تصفیه مدرن و بسیار مقرون به صرفه برای استفاده در انواع صنایع محسوب میشود.

اجزای تصفیه خانه فاضلاب

تصفیه خانه فاضلاب از بخشها و واحدهای مختلفی تشکیل شده است که با همکاری یکدیگر به تصفیه و پاک‌سازی فاضلاب می‌پردازند. اجزاء خاص می‌توانند بسته به طراحی و اندازه تصفیه خانه متغیر باشند، اما در زیر تعدادی از بخشهای معمول که در تصفیه خانه های فاضلاب یافت می‌شوند آورده شده است:

1. مکانیزم غربالگری: برای حذف اشیاء بزرگ مانند چوب، برگ، و پلاستیک از فاضلاب استفاده می‌شود.
2. تصفیه اولیه:
   مخازن رسوب‌گیری: فاضلاب در این مخازن نگه داشته می‌شود تا جامدات در قسمت پایین آن ته نشین شده و لجن تشکیل شود، در حالی که آب نسبتاً صاف به مرحله بعدی منتقل می‌شود.
   تقویت کننده تصفیه اولیه: اینها مخازن بزرگی هستند که فرآیند تصفیه اولیه در آنها انجام می‌شود و جامدات از فاضلاب جدا می‌شوند.
3. تصفیه زیستی (تصفیه ثانویه):
   مخازن اکسیژن دهی: میکروارگانیسم‌هایی مانند باکتری‌ها، در حضور اکسیژن، مواد آلی فاضلاب را تجزیه می‌کنند.
   فرآیند لجن فعال: یک فرآیند تصفیه زیستی که شامل مخازن اکسیژن دهی و تسریع تسریع‌دهنده برای ترویج رشد میکروارگانیسم‌ها برای مصرف مواد آلی است. برای اطلاعات کامل صفحه فرآیند لجن فعال را مطالعه نمایید.
   فیلترهای چکنده: فاضلاب روی بستری از سنگ ها یا محیط های پلاستیکی چکانده می شود و باعث رشد میکروارگانیسم هایی می شود که به تجزیه مواد آلی کمک می کنند.
4. تصفیه سوم(اختیاری):
   فیلترهای شنی: ذرات ریز از طریق فیلتراسیون حذف می‌شوند. برای اطلاعات بیشتر صفحه فیلتر شنی را بررسی کنید.
5. افزودن مواد شیمیایی: کواگولانت‌ها یا فلوکولانت‌ها ممکن است برای کمک به ترسیب و حذف آلودگی‌های باقی‌مانده اضافه شوند.
6. ضدعفونی:
   کلرزنی: کلر یا مواد ضدعفونی دیگر برای کشتن یا غیرفعال کردن باکتری‌ها و میکروب‌های باقی‌مانده اضافه می‌شود. برای اطلاعات بیشتر صفحه دستگاه کلر زن را بررسی کنید.
   ضدعفونی با تشعشع ماورابنفش (UV): فاضلاب برای ضدعفونی بدون استفاده از مواد شیمیایی در معرض نور UV قرار می گیرد.
   اوزوناسیون: از اوزون برای ضدعفونی و اکسیده کردن آلاینده‌های باقی‌مانده استفاده می‌شود.
7. تصفیه لجن:
   هاضم های بی هوازی: تجزیه باکتریایی لجن در غیاب اکسیژن برای تولید بیوگاز و تثبیت لجن.
   هاضم های هوازی: تجزیه لجن در حضور اکسیژن.
   تجهیزات خشک‌کننده: آب را از لجن خارج می کند تا حجم آن را قبل از دفع یا تصفیه بیشتر کاهش دهد.
8. خروجی آب تصفیه شده: آب تصفیه شده توسط لوله کشی تعبیه شده برای تخلیه به محیط زیست یا برای استفاده مجدد توزیع می‌شود.
9. سیستم‌های کنترل و نظارت:
   سیستم‌های SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition): سیستم‌های نظارت و کنترل برای مدیریت بهینه عملکرد تصفیه خانه فاضلاب.
10. سیستم‌های کنترل بو:
    اسکرابرهای شیمیایی یا بایوفیلترها: برای کنترل و حذف بوهای ناخوشایند تولید شده در طول فرآیند تصفیه.
11. مدیریت بازمانده‌ها: شامل امکاناتی برای مدیریت و دفع مواد باقیمانده تولید شده در طی فرآیند تصفیه.

این اجزاء به صورت هماهنگ با یکدیگر کار می‌کنند تا آلاینده‌ها و آلودگی‌ها را از فاضلاب حذف کرده و آب تصفیه شده را تولید کنند که به استانداردهای قانونی برای تخلیه یا استفاده مجدد از آن تطابق داشته باشد. ترکیب دقیق این اجزاء ممکن است بر اساس نوع فاضلاب و طراحی کارخانه متغیر باشد.

مراحل طراحی و اجرای تصفیه خانه فاضلاب

مراحل طراحی و اجرای یک تصفیه‌ خانه فاضلاب شامل چندین مرحله است. این مراحل ممکن است بسته به نوع فاضلاب و نیازهای محلی متغیر باشند. در ادامه، مراحل عمومی طراحی و اجرای یک تصفیه‌ خانه فاضلاب توضیح داده شده است:

1. بررسی و ارزیابی:
   شناخت نوع و منشأ فاضلاب: انواع فاضلاب ممکن است شامل فاضلاب مسکونی، صنعتی، یا ترکیبی باشند. شناخت مشخصات فیزیکی و شیمیایی فاضلاب از اهمیت بالایی برخوردار است.
   ارزیابی حجم فاضلاب: برآورد حجم فاضلاب کمک می‌کند تا ابعاد تصفیه‌خانه و تجهیزات مناسب مشخص شوند.
   بررسی نیازهای زیست محیطی: ارزیابی تأثیرات محتمل تخلیه فاضلاب بر محیط زیست و اعمال محدودیت‌ها و استانداردهای زیست محیطی.
2. انتخاب فناوری تصفیه:
   انتخاب فرآیندهای تصفیه: بر اساس مشخصات فاضلاب و نیازهای تصفیه، فناوری‌های مختلف مانند فرآیندهای بیولوژیکی، فیزیکی، و شیمیایی مورد بررسی قرار می‌گیرند.
   تعیین ظرفیت و ابعاد تجهیزات: بر اساس حجم فاضلاب و نوع فناوری انتخاب شده، ظرفیت و ابعاد تجهیزات تصفیه مشخص می‌شوند.
3. طراحی مهندسی:
   طراحی هیدرولوژیکی: شامل تعیین جریان و شدت جریان فاضلاب و ساختارهای هیدرولوژیکی مانند مخازن رسوب‌گیری.
   طراحی هیدرولیکی: شامل شبکه لوله‌کشی و سیستم‌های توزیع و جمع‌آوری فاضلاب.
   طراحی ساختمان‌ها و تجهیزات: این شامل طراحی واحدهای تصفیه از قبیل مخازن، تانک‌ها، و دستگاه‌های مکانیکی و الکتریکی مورد نیاز است.
4. اجرای پروژه:
   اجرای زمینه و تجهیزات: شامل ساخت سازه‌های مدنی مانند مخازن و تانک‌ها، نصب لوله‌کشی و تجهیزات.
   نصب تجهیزات الکتریکی و مکانیکی: شامل نصب سیستم‌های کنترل، تجهیزات بمنظور اجرای فرآیندهای تصفیه، و سیستم‌های انرژی.
5. آزمایش و راه‌اندازی:
   آزمایش عملکرد تجهیزات: انجام آزمایش‌های عملکرد بر روی تجهیزات برای اطمینان از عملکرد بهینه آنها.
   راه‌اندازی تصفیه‌خانه: آغاز عملیات تصفیه‌خانه و تنظیم پارامترها برای بهینه‌سازی عملکرد.
6. آموزش و مدیریت:
   آموزش پرسنل: آموزش به کارکنان برای اجرای ایمن و بهینه تراکم تصفیه‌خانه.
   ارائه دفاتر راهنما و راهبردهای مدیریت: ارائه مستندات و راهنماهای مدیریتی برای پیگیری و نگهداری تصفیه‌ خانه فاضلاب.
7. پایش و نگهداری:
   ایجاد سیستم پایش: نصب سنسورها و سیستم‌های پایش برای اندازه‌گیری و نظارت بر عملکرد تصفیه‌ خانه.
   برنامه نگهداری: ایجاد برنامه نگهداری دوره‌ای برای تعمیرات و نگهداری دوره‌ای تجهیزات.

هر مرحله از این فرآیند نیازمند توجه دقیق و مهندسی کارآمد است تا یک تصفیه‌ خانه فاضلاب به طور موثر و پایدار عمل کند و به مقررات محیط زیست مطابقت داشته باشد.

راهبری و نگهداری از تصفیه خانه های آب و فاضلاب

هدف از نگهداري و تعميرات در تاسيسات تصفيه خانه آب و فاضلاب برپاداري مداوم و مرتب نگهداشتن مستمر تصفيه خانه اعم از ساختمان ماشين آلات و تجهيزات الكترو مكانيكي است. مجموعه عملياتي كه در اين زمينه بكار گرفته ميشود بدون اينكه محدود به اين عمليات باشد، شامل برنامه ريزي براي بازرسي و آزمايش تجهيزات و ماشين آلات براي انجام دادن خدمات فني توصيه شده كارخانجات سازنده، بطوريكه در اثر اين اقدامات كليه واحدهاي تصفيه خانه به طور صحيح و مداوم و بدون بروز اتفاقات قابل پيش بيني به كار خود ادامه دهند.

اصول و مباني نگهداري و تعميرات تصفیه خانه

1. بازديدهای منظم برنامه ريزي شده بر اساس دستور العمل نگهداري و تعميرات تجهيزات و ماشين آلات بصورت روزانه انجام شود.
2. بازديدهاي منظم ساختمانها و تاسيسات تصفيه خانه و تهيه گزارش مربوط و ارائه پيشنهادهاي ترميم و نگهداري و تعميرات نیز باید بطور مستمر انجام شود.
3. اجراي عمليات توصيه شده در دستور العملهاي ويژه نگهداري و تعمير تجهيزات و ماشين آلات شامل: اجراي عمليات روغنكاری، تعويض قطعات فرسوده و تميز و مرتب نگهداشتن تمامی محوطه تصفيه خانه فاضلاب يا كليه اجزاء متشكله آن می باشد.

برنامه كار نگهداري و تعميرات تصفيه خانه فاضلاب

مبناي اصلي تنظيم برنامه نگهداري و تعمير تجهيزات و ماشين آلات دستورالعملی است كه بوسيله سازندگان تجهیزات و تاسیسات ارائه شده است. مسئول تصفيه خانه با اطلاع از آنها برنامه نگهداري و تعميرات را تنظيم مي نمايد. در مورد دستگاهها و تجهيزاتي كه تناوب بازديد و بازرسي آنها در دستور العمل نگهداری و تعميرات سازندگان مطرح نشده است جز در مواردی كه از طرف بهره برداران تصفيه خانه فاضلاب در خواست بازديد و بازرسي دستگاهها مطرح شود مي توان به شرح زير برنامه ريزي كرد:

• تعميرات و نقاشي ساختمان: ساليانه يكبار بازرسي ميشود و در صورت لزوم نقاشي خواهد شد.
• فونداسيون و محل نصب تلمبه ها و ماشين آلات: در سال اول بهره برداري هر 2تا 6 ماه يك مرتبه و در سالهاي بعد ساليانه يكبار.
• دستگاههاي حرارتي: هر ماه يكبار
• تابلوهاي جريان برق فشار عادي و جريان ضعيف : ساليانه يكبار بوسيله كاركنان آموزش ديده.
• تابلوهاي جريان برق فشار قوي: از طريق مسئولان ورزيده و يا از طرف شركت برق منطقه اي تقاضاي بازديد ميشود.

اقداماتي كه در واحد تعميرات و نگهداري تصفيه خانه به مورد اجرا گذارده ميشود به شرح زير تقسيم بندي خواهد شد:

• بخش عمليات مكانيكي
• بخش عمليات الكتريكي
• بخش ساختمان
• بخش انبار و لوازم و كارگاه تعميرات
• در هر يك از بخشهاي مزبور پرسنل با آموزش كافي به كار گرفته ميشوند و آموزش پرسنل شاغل اعم از اينكه قبلا دوره آموزشي را طي كرده و يا تازه كار باشند.

بخش مكانيكي

بازرسي فني تاسيسات و تجهيزات بخش مكانيك شامل موارد زیر است:

• دوزینگ پمپ و پکیج تزریق مواد شیمیایی
• سيستمهاي خودكار و وسايل كنترل و تنظيم
• میکسرها و سيستمهاي انتقال قدرت
• شيرها، دريچه ها و عملكرد آنها
• روغنكاري و گريس كاري ماشين آلات و تاسيسات و تجهيزات طبق برنامه
• در سرويس قراردادن تجهيزات و خارج كردن آنها از سرويس در مورد تجهيزاتي كه داراي رزرو هستند طبق برنامه تنظيم شده و با اطلاعات واحد بهره برداري
• تنظيم برنامه براي بازديد كلي در لوله كشي، تجهيزات مربوط به مواد شيميايي
• بازديد مرتب دستگاه كلرزنی

بخش الكتريك و الكترونيك

• بازديد و بازرسي تابلوهاي برق
• بررسي و كنترل جريان برق و كليدهاي تلمبه ها و الكتروموتورها
• كنترل و بررسي در مورد داير بودن ارتباطات و حسن انجام كار
• كنترل وسايل حفاظتي سيستمهاي الكتريكي و وسايل اندازه گيري مصرف نيرو

بخش ساختمان

ساختمانها يك تصفيه خانه فاضلاب بر حسب نقشي كه در اين مجموعه ها دارند به چند نوع دسته بندي و هر دسته نيز با روال خاص خود نگهداري و تعمير ميشوند.

• ساختمانهاي عمومي و محوطه تصفيه خانه
• ابنيه محوطه اعم از : گذرگاههاي موجود در منطقه بايد همواره بصورت باز و بلامانع براي عبور و مرور آماده نگهداري شود.

ابنيه هيدروليكي

اين گونه ابنيه كه مستقيما با آب تماس دارند و به اشكال مختلف مانند مخازن و يا ابنيه اي را تشكيل ميدهند كه بطور غير مستقيم در تماس با آب هستند بايد همواره تحت كنترل دقيق فيزيكي قرار گيرند و هر نوع نقيصه بلافاصله با مصالح مناسب ترميم گردد.

تعمير وسايل و لوازم حياتي

در صورت لزوم تعميرات و رفع نقص در لوازم حساس صرفا از كارشناسان مجاز براي تعميرات استفاده خواهد شد. در صورتي كه تعمير سيستمهاي حياتي تصفيه خانه فاضلاب ضرورت توقف واحدي از تاسيسات را ايجاب نمايد و سبب تعطيل كار تصفيه خانه شود قبل از اقدام موضوع به اطلاع مسئولان ذيربط خواهد رسيد و پس از كسب موافقت نسبت به اجراي تعميرات در زمان مشخص اقدام ميشود. در خاتمه تعميرات نيز راه اندازي سيستم با حضور رئيس مرکز و تنظيم صورتجلسه تعمير به عمل مي آيد.

گزارش كار

اقدامات تعميرات و نگهداري تصفيه خانه فاضلاب بايد در دفتر خاصي كه براي اين منظور ترتيب داده شده با ذكر جزئيات و علل اقدام و افرادي كه در انجام دادن كار شركت داشته اند ثبت شود و اين دفتر فقط يك دفتر ساده است كه با تاريخ روز مطالب آن شروع ميشود.

در هر مورد كه بازديد و بازرسي مستلزم توقف دستگاه باشد اقدام با اطلاع مسئولان بهره برداري رسيده و با نصب تابلو علائم (خارج از سرويس، روشن نكنيد یا تحت تعمير) روي كليد راه اندازي يا بدنه خود دستگاه صورت خواهد گرفت و يادداشتي كه در اين مورد به عوامل بهره برداري داده ميشود در دفتر تعميرات بايد اشاره شود.

گزارش كار به صورت برگ گزارش شامل نكات زير تهيه و پس از ثبت در دفتر تعميرات بايگاني ميشود:

• شرح كاري كه بايد انجام شود با ذكر نام درخواست كننده و يا بر اساس برنامه زمانبندي شده
• دستور كار و تاريخ صدور دستور
• محل كار
• مدت زمان انجام كار
• اقدام كننده و دستياران
• لوازم يدكي يا لوازم و موادي كه به مصرف رسيده و لوازم اسقاط برگشتي به انبار
• تاريخ خاتمه كار ارجاع شده يا بازديد انجام شده
• اطلاع به قسمت بهره برداري در مورد آماده بكار بودن و خاتمه تعميرات و برداشتن علائم مربوط به اخطار توقف دستگاه

تنظيم گزارش ماهيانه تعميرات و نگهداري

مجموعه عملياتي كه در زمينه نگهداري و تعميرات در تصفيه خانه فاضلاب صورت گرفته است در آخر هر ماه به صورت گزارش مشروح ارائه ميشود. گزارش مزبور حاكي از جزئيات اقدامات لوازم يدكی و مواد مصرف شده در عمليات خواهد بود و رئيس نگهداری و تعميرات ضمن اقدام به تدوين گزارشهاي مزبور سعي خواهد كرد كه:

از درخواست تامين اقلام زياده بر مصرف خودداري كند و لوازم و متعلقات و مواد مورد نياز براي نگهداري و تعميرات را با هماهنگي با انبار لوازم طوري پيش بينی و در خواست نمايد كه در موقع نياز لوازم مزبور در دسترس باشد و نهايت نياز تاسيسات تصفيه خانه را در زمينه نگهداری به افراد متخصص در نظر گرفته و ترتيبی اتخاذ نمايد كه به طور مرتب كاركنان بتوانند از آموزشهای لازم بهره مند گردند.

مراحل ساخت تصفیه خانه فاضلاب

ساخت یک تصفیه خانه فاضلاب یک فرآیند پیچیده است که می تواند به پنج مرحله اصلی تقسیم شود:

۱. مطالعه امکان‌سنجی و طراحی: این مرحله اولیه، زیربنای کل پروژه را تشکیل می‌دهد. مهندسان با دقت حجم و مشخصات فاضلاب ورودی را برای تصفیه ارزیابی می‌کنند. این شامل عواملی مانند اندازه جمعیت، رشد پیش‌بینی‌شده و سهم صنعتی می‌شود. آن‌ها همچنین منابع مالی موجود را از طریق کمک‌های بلاعوض، وام یا بودجه عمومی ارزیابی می‌کنند. بر اساس این داده‌ها، مهندسان فرآیند تصفیه‌ای را طراحی می‌کنند که مطابق با قوانین محلی باشد و به کیفیت مطلوب پساب تصفیه‌شده (خروجی) دست یابد.

روش تصفیه انتخاب‌شده ممکن است ترکیبی از مراحل تصفیه اولیه، ثانویه و پیشرفته باشد. تصفیه اولیه بر حذف جامدات درشت و شن تمرکز دارد. تصفیه ثانویه، که اغلب قلب کارخانه است، از فرآیندهای بیولوژیکی با میکروارگانیسم‌ها برای تجزیه آلاینده‌های آلی استفاده می‌کند. تصفیه پیشرفته که در برخی موارد به کار گرفته می‌شود، خروجی را با فرآیندهایی مانند فیلتراسیون یا گندزدایی برای حذف هرگونه آلاینده باقی‌مانده، از جمله مواد مغذی و عوامل بیماری‌زا، بیشتر تصفیه می‌کند.

۲. انتخاب محل و اخذ مجوز: پس از مطالعه امکان‌سنجی، فرآیند دقیق انتخاب محل انجام می‌گیرد. مکان انتخاب‌شده باید با مقررات منطقه‌بندی مطابقت داشته باشد و دسترسی کافی به تاسیسات ضروری مانند برق و آب برای بهره‌برداری از کارخانه داشته باشد. ارزیابی تأثیر زیست‌محیطی در این مرحله بسیار مهم است و اطمینان می‌دهد که ساخت و بهره‌برداری از کارخانه تأثیرات منفی بر محیط‌زیست اطراف را به حداقل می‌رساند. اخذ مجوز از سازمان‌های نظارتی یکی دیگر از مراحل حیاتی است. این مجوزها تأیید می‌کنند که طراحی کارخانه مطابق با مقررات سختگیرانه زیست‌محیطی برای فعالیت‌های ساختمانی و همچنین برای تخلیه نهایی فاضلاب تصفیه‌شده به رودخانه‌ها یا سایر منابع پذیرنده تعیین‌شده، می‌باشد.

۳. مرحله ساخت: با تأمین محل و اخذ مجوز، ساخت فیزیکی کارخانه آغاز می‌شود. این مرحله شامل ساخت واحدهای مختلف تصفیه بر اساس طرح‌های مهندسی تأیید شده است. تصفیه اولیه ممکن است شامل غربال‌هایی برای حذف زباله‌های درشت و محفظه‌های حذف شن برای ته نشین شدن شن و ماسه باشد. تصفیه ثانویه به طور معمول از مخازن ته نشینی (کلاریفایرها) و حوضچه‌های هوادهی بزرگ استفاده می‌کند.

در کلاریفایرها، جامدات سنگین‌تر به صورت لجن ته نشین می‌شوند، در حالی که حوضچه‌های هوادهی اکسیژن را برای رشد میکروارگانیسم‌های مفید که مواد آلی را تجزیه می‌کنند، تأمین می‌کنند. تاسیسات لجن نیز در این مرحله ساخته می‌شوند که مجهز به غلیظ‌سازی، آبگیری و احتمالا تصفیه لجن جدا شده قبل از دفع یا پردازش بیشتر هستند. هر واحد تخصصی تصفیه پیشرفته، مانند فیلترهای شنی یا سیستم‌های فیلتراسیون غشایی، نیز در این مرحله نصب می‌شوند. در طول ساخت‌وساز، رعایت دقیق پروتکل‌های ایمنی و بهترین روش‌ها برای پروژه‌های زیرساخت فاضلاب الزامی است.

۴. راه‌اندازی و تست عملکرد: پس از تکمیل ساخت، کارخانه یک فرآیند راه‌اندازی دقیق را طی می‌کند. این مرحله دقیق شامل تست عملکرد سیستماتیک تمام تجهیزات است. تمرکز بر این است که اطمینان حاصل شود هر واحد تصفیه مطابق با مشخصات طراحی عمل کند. راه‌اندازی ممکن است شامل راه‌اندازی کارخانه با فاضلاب پیش تصفیه شده یا بار آلی کم برای افزایش تدریجی ظرفیت و تأیید عملکرد بهینه باشد. در این مرحله، مهندسان ممکن است پارامترهای مختلف تصفیه مانند میزان هوادهی یا دوزهای شیمیایی را برای بهینه‌سازی عملکرد تنظیم کنند.

۵. بهره‌برداری و نگهداری: پس از راه‌اندازی موفق، کارخانه به بهره‌برداری کامل منتقل می‌شود. این مرحله نیاز به یک تیم اختصاصی برای نظارت مستمر بر فرآیندهای تصفیه دارد. تیم به دقت پارامترهای کلیدی مانند سطح اکسیژن، سرعت جریان و کیفیت خروجی را کنترل می‌کند.

۶. ارتقا و به‌روزرسانی: با گذشت زمان، تصفیه‌خانه‌های فاضلاب ممکن است نیاز به ارتقا یا به‌روزرسانی برای مطابقت با پیشرفت‌های فناوری، افزایش تقاضا یا تغییر در مقررات داشته باشند. این ارتقاها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• اضافه کردن واحدهای تصفیه جدید: در صورت افزایش جمعیت یا تغییر در نوع فاضلاب ورودی، ممکن است نیاز به افزودن واحدهای تصفیه جدید مانند فیلترهای غشایی یا سیستم‌های ازن‌زنی برای حذف آلاینده‌های خاص باشد.
• بهینه‌سازی فرآیندهای موجود: با پیشرفت فناوری، ممکن است روش‌های کارآمدتر و مقرون به صرفه‌تری برای تصفیه فاضلاب ایجاد شود. بهینه‌سازی فرآیندهای موجود می‌تواند شامل جایگزینی تجهیزات قدیمی، ارتقای سیستم‌های کنترل یا اتوماسیون فرآیندها باشد.
• توسعه ظرفیت: با رشد جمعیت، ممکن است نیاز به افزایش ظرفیت تصفیه‌خانه برای رسیدگی به حجم بیشتر فاضلاب ورودی باشد. این امر ممکن است شامل گسترش واحدهای تصفیه موجود یا ساخت تاسیسات جدید باشد.